Και τώρα τι κάνουμε;;..

Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου*

Ξεσπάθωσαν και πάλι οι αντιπρόσωποι της Αριστεράς με ισχυρισμούς επικίνδυνους και εξωπραγματικούς. «Νεοφιλελεύθερο πακέτο μέτρων» υιοθετήθηκε από την Βουλή, ισχυρίσθηκε ο εκπρόσωπος του ανερχόμενου κόμματος του κ. Κουβέλη. Μόνο διαταραγμένοι εγκέφαλοι θα μπορούσαν να διακρίνουν πολιτικές οικονομίας της αγοράς στις βάρβαρες παρεμβάσεις του δημοσίου στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και στις συνεχόμενες φορολογικές επιδρομές που, μεταξύ άλλων, οδηγούν σε...δήμευση της ιδιωτικής περιουσίας των πολιτών. Είναι οι ενοχές μιάς συντετριμμένης σοσιαλιστικής συνείδησης που επιβάλλουν τέτοιες σκέψεις; Δύσκολα μπορεί κανείς να βγάλει συμπέρασμα.
Aκατανόητοι επίσης είναι οι ισχυρισμοί που ακούγονται, από την άλλη πλευρά της Αριστεράς, πως ενδεχόμενη στάση πληρωμών, και ακόμα και πτώχευση της χώρας, δεν θα προκαλούσε ιδιαίτερα προβλήματα στον κόσμο. Η άποψη αυτή στηρίζεται στον εντελώς ανεδαφικό ισχυρισμό πως τα δημόσια έσοδα της Ελλάδας αρκούν για τις ανάγκες μας. Δίχως δανεισμό, ακόμα κι αν άξαφνα και μαγικά μηδενισθεί το χρέος, η Ελλάδα δεν μπορεί να επιβιώσει. Διότι ξοδεύουμε για τις ανάγκες μας πολύ περισσότερα από όσα παράγουμε/εισπράττουμε. Τράπεζες θα καταρρεύσουν, χρήματα για εισαγωγές δεν θα υπάρχουν, καύσιμα (και κατά συνέπεια ηλεκτρικό και βενζίνες για θέρμανση και κίνηση) θα είναι περίπου ανύπαρκτα ενώ ελλείψεις σημαντικές θα υπάρξουν σε φάρμακα και τρόφιμα. Αυτά βέβαια δεν είναι καινούργια. Τα επισημαίνω από το 2009, όταν ουδείς τολμούσε και να αναφερθεί στα συνεπακόλουθα μιάς οικονομικής κατάρρευσης. Ακόμα όμως κάποιοι εξακολουθούν να επιμένουν στις ίδιες ιδεοληψίες κολακεύοντας αυτιά και μοιράζοντας ψεύτικες υποσχέσεις.
Αυτό δεν σημαίνει πως η υπερψήφιση του Μνημονίου 2 μας έλυσε κανένα πρόβλημα. Επέμεινα πως, δίχως τον απαράβατο όρο από τους δανειστές μας πως χρήματα δεν εκταμιεύονται αν δεν μειωθούν δραματικά οι δημόσιες δαπάνες και το μέγεθος του κράτους, το PSI και η νέα δανειακή σύμβαση θα είναι καταστροφή. Θα οδηγούσε απλά στην πτώχευση λίγο αργότερα, με την χώρα μέσα στο ευρώ αλλά όμως με τους δανειστές εξασφαλισμένους. Δυστυχώς, τελικά αυτό έγινε. Και ήδη στην Ευρώπη ομιλούν για την αναπόφευκτη, η και αναγκαία ακόμη, ελληνική πτώχευση (βλ. σχετικό άρθρο του Wolfang Munchau, “Why Greece and Portugal ought to go bankrupt”, Financial Times, 12-2-2012). Τι πρέπει πλέον να κάνουμε ώστε να μην δανειζόμαστε απλά και μόνο για να εξασφαλίζουμε, κάτω από τις νέες προυποθέσεις του PSI, τους δανειστές μας;
Προφανώς η απάντηση δεν είναι εύκολη . Γίνεται μάλιστα ακόμη περισσότερο περίπλοκη αν αναλογισθούμε τις εγγενείς αδυναμίες του πολιτικού συστήματος. Με κυρίαρχη στα μυαλά των βουλευτών την τυραννία του σταυρού προτίμησης θα είναι περίπου αδύνατη η λήψη μέτρων περιορισμού του δημόσιου τομέα με απολύσεις μελών των αντίστοιχων συντεχνιών. Δίχως όμως τέτοιες πρωτοβουλίες οι δαπάνες δεν πρόκειται να μειωθούν. Αναλογισθείτε το Βατερλώ του Μνημονίου 1. Που συνέβαλε στην ολική κατάρρευση της αξιοπιστίας του πολιτικού μας συστήματος στα μάτια των εταίρων μας και των διεθνών αγορών. Είχαμε δεσμευθεί να προωθήσουμε ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές μισθολογικών δαπανών σε ΔΕΚΟ και Δημόσιο, εξορθολογισμό των οικονομικών των νοσοκομείων, ανασύνταξη των οικονομικών των Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας, απελευθέρωση επαγγελμάτων και τόσα άλλα. Και δεν κάναμε τίποτα. Οι δανειστές μας συνέχισαν βέβαια τότε, κάκιστα κατά την γνώμη μου, να μας χρηματοδοτούν. Γιατί ετοιμαζόντουσαν για την σημερινή ημέρα. Να έχουν δηλ. απαλλαγεί από τα ελληνικά ομόλογα, να έχουν εξασφαλίσει τις Τράπεζές τους και την αποπληρωμή των χρημάτων που μας έδιναν και να είναι έτοιμοι να απορροφήσουν τους κραδασμούς μιάς ελληνικής κατάρρευσης εντός του ευρώ. Τώρα πλέον είναι έτοιμοι κι εξασφαλισμένοι από κάθε πλευρά. Τι κάνουμε λοιπόν;
Πρώτη κίνηση θα πρέπει να είναι η απαγκίστρωση του πολιτικού συστήματος από την ρουσφετολογία και τις πελατειακές σχέσεις. Που αποτελούν και τον προθάλαμο της γενικότερης διαφθοράς. Η απόσταση ανάμεσα στην λογική του «κάνε μου την εξυπηρέτηση να σε ψηφίσω» είναι ελάχιστα μακριά από το «κάνε μου την δουλειά και πάρε τόσα». Κατάργηση λοιπόν του σταυρού προτίμησης και εγκαθίδρυση ενός συστήματος μονοεδρικού πλειοψηφικού η του μικτού συστήματος πολυεδρικής αναλογικής με λίστα και μονοεδρικού πλειοψηφικού σε στενότερες περιφέρειες. Δεύτερο βήμα θα πρέπει να είναι η κατάργηση κάθε φορέα του Δημοσίου που δεν παράγει αποδειγμένα απόλυτα χρήσιμες υπηρεσίες. Και στη συνέχεια ανάλυση μίας – μίας των δαπανών του Προυπολογισμού και κατάργησης κάθε μιάς που δεν είναι απόλυτα απαραίτητη για την λειτουργία του κράτους. Απαραίτητη στη συνέχεια θα είναι η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος με μείωση συντελεστών και με την δέσμευση πως το τελικό σύστημα δεν θα πειραχθεί για τουλάχιστον τα επόμενα πέντε χρόνια. Τέλος, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που δυναστεύουν τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις θα πρέπει – ακόμη και αυθαίρετα σε ορισμένες περιπτώσεις – να περικοπούν δραματικά απελευθερώνοντας τους πολίτες από την καταδυνάστευση των μηχανισμών και του χαρτοβασιλείου του κράτους.
Για να έχουν όμως όλα αυτά νόημα θα πρέπει να σοβαρευθεί το κράτος. Δεν μπορεί ατιμώρητα να παραβιάζονται στοιχειώδεις κανόνες τήρησης της έννομης τάξης κι ο καθένας να λειτουργεί κατά το δοκούν. Οφείλουν όλοι να καταλάβουν πως ο λεγόμενος ακτιβισμός έχει και συνέπειες. Διαφορετικά, δεν πρόκειται περί «αγώνα» και «δυναμικής διαμαρτυρίας». Αλλά περισσότερο περί βολεμένης αυτοδιαφήμισης και ασφαλούς ψυχολογικής εκτόνωσης. Κρατικοί λειτουργοί (Υπουργοί, Πρυτάνεις κλπ) που επιλέγουν την αδράνεια και την ανοχή αντί για την παρέμβαση και την με κάθε κόστος προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών και του κράτους θα πρέπει να έχουν ευθύνη, ακόμη και με ατομικά περιουσιακά τους στοιχεία, για το αποτέλεσμα. Δημοκρατία δεν είναι η αυθαιρεσία. Αλλά η προστασία των δικαιωμάτων του ενός από τις υπερβολές του άλλου.
Ετσι μόνο μπορεί να υπάρξει προοπτική…

* Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος είναι Πρόεδρος του "forum για την Ελλάδα"