Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και η κατάλυση της κριτικής και της ελευθερίας του λόγου

Του πολίτη 
Παναγιώτη Παπαγαρυφάλλου

Όσο περνά ο καιρός, όσο περισσότερο τα εσωτερικά και εθνικά μας θέματα οξύνονται, όσο περισσότερο η πείνα απλώνεται σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα, όσο η ανεργία καλπάζει, όσο τα ρολά των καταστημάτων κατεβαίνουν, όσο η φορολογία αποτελεί το μόνο μέσο άσκησης της .....
οικονομικής πολιτικής, όσο η υγεία, η παιδεία θα αποδεκατίζουν τη ζωή των Ελλήνων, όσο περισσότερο το έγκλημα θ΄ απλώνεται, όσο θα προχωρεί η εσκεμμένη αποσύνθεση των Ενόπλων Δυνάμεων και της αστυνομίας, όσο περισσότερο αποδεκατίζεται και διαφθείρεται η Δικαιοσύνη, όσο περισσότερο αφυδατώνεται η λειτουργία των θεσμών της πολιτείας και της κοινωνίας, όσο περισσότερο κάποιοι ελάχιστοι δημοσιογράφοι τολμούν ν' ασκήσουν έστω και βελούδινη κριτική στην αμαρτωλή εξουσία, όσο περισσότερο η δημοσιογραφία πλησιάζει στην αποκάλυψη των πελώριων σκανδάλων του διεφθαρμένου πολιτικού κόσμου και όσο περισσότερο τρίζουν τα θεμέλια του χυδαίου πολιτικού συστήματος, τόσο περισσότερο το πρόστυχο κράτος, με τους κάθε λογής υποταγμένους και διατεταγμένους μηχανισμούς του, επιτίθεται κατά της κριτικής και της ελευθερίας του λόγου.
Όταν το φίδι ξεψυχεί βγάζει το δηλητήριό του και τότε το κράτος κάνει την κακόμορφη παρουσία του αποπειραμένο να ισοπεδώσει τα πάντα: Σύνταγμα -νόμους- ηθική- κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και ιδιαίτερα την ελευθερία του λόγου και την κριτική που αποτελούν το οξυγόνο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Όταν το κράτος, στην εναγώγια προσπάθειά του να υπάρξει, αναγκάζεται να βγάλει την πρόστυχη μάσκα του, τότε αναδύεται η ολοκληρωτική του αντίληψη και πρακτική. Γίνεται καταπιεστής γαντζωμένος στη χυδαία προπαγάνδα και στον θάνατο της κριτικής.
Τότε, για την πραγμάτωση αυτών των σκοπών και τη διάσωσή τους το κράτος, δηλαδή η πολιτική εξουσία, επιστρατεύει τα διάφορα έμμισθα δεκανίκια του, τα οποία έστησε ως κουρδιστά πορτοκάλια μέσα στους κόλπους της κοινωνίας και ονόμασε θεσμούς και Ανεξάρτητες Αρχές! Επειδή, λοιπόν, ετούτο το δήθεν πολιτικό σύστημα -στην πραγματικότητα πρόκειται για ιδιωτικοποιημένη και διεφθαρμένη εξουσία- διήνυσε τον αμαρτωλό του βίο προχωρεί στο τελευταίο βήμα: Στην κατάλυση του Συντάγματος και ειδικότερα του άρθρου 14, το οποίο κατοχυρώνει την ελευθερία της γνώμης και απαγορεύει την λογοκρισία.
Πρόκειται για την πιο επικίνδυνη παραβίαση, η οποία μετατρέπει τη σφαδάζουσα Ελλάδα και τους γογγισμούς των Ελλήνων σε απέραντο νεκροταφείο, με νεκροθάφτη το ΕΣΡ, το οποίο επελαύνει κατά πάσης ελευθέρας κριτικής και φωνής, τόσο σπάνιας εξάλλου.
Πρόκειται για τη δήθεν ανεξάρτητη Αρχή, η οποία στο όνομα μιας υποκριτικής σεμνοτυφίας στην εκφορά του πολιτικολόγου και της κριτικής εξοντώνει κάθε αντίθετη φωνή από την εξουσία με την επιβολή αστρονομικών προστίμων στα Μ.Μ.Ε.
Έτσι, παραμένει εντελώς παρθένο το έδαφος για την βασιλεία της κρατικής προπαγάνδας, την καταθλιπτική δύναμη της οποίας υπογράμμιζε ο αρχιπροπαγανδιστής του Γ΄ Ράιχ, ο διαβόητος Γ. Γκαίμπελς, λέγοντας: «Οι άνθρωποι δεν είναι τίποτα περισσότερο απ' ό,τι η πέτρα για τον γλύπτη» και ότι «ο ηγέτης και οι μάζες αποτελούν τόσο μικρό πρόβλημα, όσο και ο ζωγράφος με το χρώμα». Έλεγε ακόμη: «Με την προπαγάνδα πήραμε την εξουσία -εννοεί ο Χίτλερ- με την προπαγάνδα θα την κρατήσουμε» (βλ. Ε. Φρομ: «Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία», εκδ. «Μπουκουμάνη», Αθήνα, σελ. 248).Εκεί, οδηγούν τελικά οι πράξεις και παραλείψεις του λογοκτόνου ΕΣΡ, το οποίο αποπειράται να κατοχυρώσει το μονοπώλιο των εξουσιαστικών ιδεών και της κρατικής πολιτικής κουλτούρας, οικοδομώντας ένα πολιτικό και πνευματικό νάρθηκα, στον οποίο περικλείεται η ατομικότητα και η ομοιομορφία της σκέψης και της δράσης, την οποία είχε καταδικάσει ο Κ. Μάρξ λέγοντας: «Μονολιθικότητα στη σκέψη και στη δράση δεν σημαίνει τίποτα άλλο από τυφλή πίστη και πειθαρχία πτωμάτων » (βλ. το άρθρο μου: «Ο πολιτικό λόγος στην Ελλάδα», στην «Καθημερινή», της 18-2-1988).

Έτσι, πάνω στο πτώμα της Ελλάδας προστίθεται και το πτώμα της σιωπής και της πειθαρχίας του λόγου, με την οποία ανασκολοπίζεται η θεμελιώδης ανθρώπινη και πολιτική διανοητική λειτουργία της διαφωνίας, για την αναγκαιότητα της οποίας ο αείμνηστος Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών και ογκόλιθος της πολιτικής επιστήμης Γ. Βλάχος έγραφε και τα εξής, αναλύοντας και ερμηνεύοντας τον ορισμό του Αριστοτέλους για τον πολίτη: «Πολίτης δ' ουδέν ορίζεται μάλλον ή του μετέχειν κρίσεως και αρχής»: «Συμμετοχή σημαίνει: Εκδήλωση στον ύψιστο βαθμό, της ελεύθερης προσωπικότητας του πολίτη. Περιλαμβάνει μαζί την αφοσίωση και την πίστη προς την κοινή πατρίδα αλλά το απόλυτο δικαίωμα ελεύθερης κρίσεως, επικρίσεως και αμφισβητήσεως, δικαίωμα με το οποίο είναι συνυφασμένη η ελευθερία του λόγου αλλά και η υποχρέωση του διαλόγου».

Συνεχίζοντας γράφει: «Η διαλεκτική της ιστορίας γίνεται εδώ βίωμα της καθημερινής ζωής, οι άνθρωποι «φτιάχνουν την ιστορία τους», όπως θα έλεγε ο Μαρξ, όμως την φτιάχνουν όχι σαν ανώνυμο πλήθος στα σκοτεινά υπόγεια του Ηφαίστου αλλά σαν ενεργά υποκείμενα, το καθένα από τα οποία, σαν μέλη του κυρίαρχου λαού, «μετέχει κρίσεως και αρχής» (βλ. το έργο του: «Η πολιτική σκέψη στην αρχαία Κίνα», Αθήνα 1977, σελ. 131). Συνεπώς, όταν οι εναλλασσόμενες διεφθαρμένες εξουσίες κάνουν εκκλήσεις στους ψηφοφόρους να προσέρχονται στις κάλπες και να ψηφίζουν οφείλουν να γνωρίζουν ότι οι ψηφοφόροι δεν είναι πρόβατα και η πολιτική τους συμμετοχή δεν εξαντλείται μόνο στις κάλπες αλλά έχουν όχι μόνο το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση της διατυπώσεως γνώμης, γιατί, όπως έλεγε ο Δημοσθένης, «όποιος δεν λέει αυτά που πιστεύει προδίδει την πόλη του».

Αυτός «ο υπεύθυνος πολιτικός λόγος γίνεται το μέτρο του νέου ανθρώπου (της Αθηναϊκής Δημοκρτίας) που είναι ο τελειωμένος πολιτικός άνθρωπος», του οποίου «η ελευθερία της συνειδήσεως και της εκφράσεως του στοχσμού διαχέεται προοδευτικά, απ' αυτό το ύψος, και διεισδύει σε όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής». Έτσι, συνεχίζει ο Γ. Βλάχος «η ελευθερία μετατρέπεται, κατ' ακριβολογία, σε παρρησία, υποχρέωση του πολίτη, του κάθε πολίτη, να έχει ελεύθερο φρόνημα, αλλά και ταυτόχρονα, διαφάνεια σε όλες τις εκδηλώσεις και τους εθισμούς της κοινότητας». (βλ. Γ. Βλάχου «Η ιδέα του ελεύθερου ανθρώπου στη δημοκρατία των Αθηναίων. Η μαρτυρία του Δημοσθένους», εκδ «Α. Σάκκουλα, Αθήνα, 1992, σελ. 42).

Θα πρέπει να προστεθεί ότι η ελευθερία του λόγου και η υποχρέωση της εκφοράς του είχε τόσο μεγάλη σημασία στην Αθηναϊκή Δημοκρατία, ώστε ο Ευριπίδης να πει στις «Φοινικίζουσες» (392): «Μόνον ένας δαύλος δεν λέγει ό,τι σκέπτεται», αναδεικνύοντας έτσι την τεράστια σημασία του ελεύθερου φρονήματος που χαρακτηρίζει την παρρησία του λόγου .

Τέλος, ως προς αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί ότι ένας βασικός πυλώνας της Αθηναϊκής Δημοκρατίας ήταν και «η πολυφωνία των πολιτικών απόψεων, μέσω της οποίας ένα θέμα επιδέχεται αμφισβήτηση, κριτική, τροποποίηση ή αναθεώρηση» (βλ. Αντωνάκου, οπ.π. σελ. 53).

Η παρρησία, λοιπόν, της γνώμης ήταν ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της πολυπόθητης ιδιότητος του Αθηναίου πολίτη, ο οποίος σπανίζει στη σύγχρονη Ελλάδα. (Για το ζήτημα αυτό βλ. τη σειρά των άρθρων μου στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Πολιτικά Θέματα», από 15-5-1992 έως και 19-6-1992, υπό το γενικό τίτλο «Η Ελλάδα χωρίς πολίτες», που γράφτηκαν για την πρώτη «Κίνηση Ενεργών Πολιτών στην Ελλάδα», η οποία πήρε τη μορφή του Σωματείου (αρ. αποφάσεως Πρωτοδ. Αθηνών 498/1994).

Στα πλαίσια αυτής της Κίνησης, συνέγραψα και τον δεκάλογο του Πολίτη, στο οποίο το σημείο 8 έλεγε: «Γίνομαι πολίτης σημαίνει ότι οπλίζομαι με κριτική σκέψη, πληροφόρηση και γνώση, στοιχεία απαραίτητα της κοινωνικής και πολιτικής προόδου και θεωρώ ότι η κριτική των δημοσίων ανδρών αποτελεί κορυφαίο καθήκον μου».

Μετά τη συνοπτική αυτή παρουσίαση του θέματος της βαρύνουσας σημασίας της ελευθερίας της γνώμης, την οποία αγωνίζεται να αποτρέψει το ΕΣΡ, με τα συνεχόμενα πρόστιμα, γίνεται φανερή η ασχετοσύνη του και η προσπάθειά του να πολτοποιήσει τους ψηφοφόρους -όχι τους πολίτες που είναι τόσο σπάνιοι στην Ελλάδα του συστήματος της σήψης.

Θα έλεγα ότι αυτό το εντεινόμενο πογκρόμ των διώξεων κατά των ελαχίστων κριτικών φωνών από το ΕΣΡ αποβλέπει στην αφυδάτωση των κριτικών ικανοτήτων των πενόμενων μαζών δια μέσου της ασυδοσίας της εξουσιαστικής προπαγάνδας των προνομιούχων τηλεοπτικών σταθμών, των οποίων οι «ενημερωτές» ή υποκαθιστούν τον κυβερνητικό εκπρόσωπο ή τρομοκρατούν κάθε διαμαρτυρία των πεινασμένων επαγγελματικών κλάδων.

Αυτή την έκδηλη αντιδεοντολογική συμπεριφορά, την οποία αναγκάστηκε να καυτηριάσει προσφάτως και αυτή ακόμη η ΕΣΗΕΑ, προσπερνά το ΕΣΡ και μάλλον την προστατεύει επειδή αβαντάρει την εξουαία. Και παραμυθιάζει τις μάζες, επιβεβαιώνοντας έτσι τον Άγγλο φιλόσοφο Μ. Ράσσελ, ο οποίος τα 1940 έγραφε: «Είμαι βέβαιος, ότι δεν υπάρχουν όρια στους παραλογισμούς που είναι δυνατό να γίνουν γενικά δεκτοί με κυβερνητικές ενέργειες... Η ανακάλυψη του ότι είναι δυνατό να επηρεαστεί ο άνθρωπος με επιστημονικά μέσα (σσ. το κείμενο αυτό γράφτηκε προπολεμικά και η τηλεόραση δεν είχε κάνει την εμφάνισή της) και ότι οι κυβερνήσεις μπορούν να στρέψουν μεγάλες μάζες πληθυσμού στην κατεύθυνση που τους αρέσει, είναι μία από τις αιτίες των δεινών μας» (βλ. το έργο του «Αντιδημοφιλή Δοκίμια», εκδ. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα,1976, σελ. 111-112).

Αυτή την ασύνορη προπαγάνδα υπέρ της κυβέρνησης, η οποία περνά μέσα από «μεγάλα» ΜΜΕ όχι μόνο την ανέχεται αλλά και την προστατεύει το «αντικείμενικό» ΕΣΡ ενώ ταυτόχρονα στέκεται με το μικροσκόπιο αναζητώντας κάποια λέξη για να επιβάλει εξοντωτικό πρόστιμο στο κανάλι ή το ραδιόφωνο το οποίο έχει την τόλμη να ασκήσει κριτική κατά της εξουσίας, ως έχει υποχρέωση.

Εν όψει του γεγονότος της καταλυτικής δύναμης της προπαγάνδας -και του εκμαυλισμού των δημοσιογράφων- γίνεται πρόδηλος η αιτία της σημερινής πολυεπίπεδης χρεοκοπίας της Ελλάδας, αφού μ΄ αυτή ο «κυρίαρχος» λαός μετατράπηκε σε «συγχισμένη αγέλη» και αφού «η προπαγάνδα στη δημοκρατία είναι ό,τι το ρόπαλο σʼ ένα ολοκληρωτικό κράτος», όπως υπογραμμίζει ο γνωστός διανοητής N. Chomky (βλ. για τη δύναμη της Προπαγάνδας και τα αποτελέσματά της Π. Παπαγαρυφάλλου «Ο Λαϊκισμός στην Ελλάδα, εκδ. Ergo, 2002, σελ. 48 επ. όπου το κεφάλαιο «Η Προπαγάδα στην αρχαιότητα και το σύγχρονο κόσμο»).

Καταλήγοντας, θεωρώ χρήσιμο να παραθέσω μερικούς στίχους από τον «Ύμνο του πολίτη » της λογοτέχνιδας Ελευθερίας Παπαγαρυφάλλου, το οποίο στιχουργήθηκε το 1993 για την «Κίνηση Ενεργών Πολιτών».

«Πολίτη, ψυχή της πολιτείας

και κινητήρια δύναμη της ιστορίας

έξω απ΄ τα δόντια της γνώμη σου να λες

σε βασιλιάδες και κάθε λογής διαφεντευτές

Ο λόγος σου νάναι τσεκουράτος

σαν αστροπελέκι, φωτιά και φως γεμάτος

κόκκαλα να τσακίζει

γερά θεμέλια να χτίζει.
..............
Μη ξεχνάς πως ο λόγος ο αληθινός μεταμορφώνει τον κόσμο και τον σπρώχνει εμπρός, γίνεται οδηγός και φως» (βλ. την ποιητική συλλογή «Σκόρπιες Εικόνες», εκδ. «Πολιτικά Θέματα», Αθήνα 2004, σελ. 122).

Συνελόντι ειπείν -για να θυμηθούμε και λίγο την κατακρεουργημένη ελληνική γλώσσα -θα έλεγα για το ΕΣΡ: Αφήστε όλα τα λουλούδια ν' ανθίσουν. Λειτουργήστε στα πλαίσια του Συντάγματος. Καλλιεργήστε τον κριτικό έλεγχο. Σηκώστε την Ελλάδα ενισχύοντας τον θαρραλέο κριτικό λόγο, τον οποίο οφείλεται να τιμάτε. Αν δεν υπήρχαν αυτές οι ελάχιστες κριτικές φωνές έχετε χρέος να τις εφεύρετε, να τις ανακαλύψετε και να τις αναδείξετε. Εμπρός: Σηκωθείτε όρθιοι.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ